"Хәтер набат белән шакый" күргәзмәсе.
"Хәтер набат белән шакый" күргәзмәсе.
Кешелек тарихы бик күп кайгылы даталар һәм коточкыч гамәлләр саклый, аларның күбесе берьюлы ике дөнья сугышын сыйдырган XX гасырга туры килгән.
Кешелек тарихының иң куркыныч битләреннән берсе фашистларның концентрацион лагерьлары тарихы булды. Концлагерьлар юкка гына үлем лагерьлары исемен алмаган, 1933 елдан 1945 елга кадәр алар аша дөньяның 30 иленнән 20 миллионга якын кеше узган, аларның 12 миллионга якыны һәлак булган, шул ук вакытта һәр бишенче тоткын бала булган, 5 миллионга якын һәлак булучылар СССР гражданнары булган.
Һәлак булучылар һәм исән калучылар истәлегенә ел саен 11 апрельдә бөтен дөньяда Халыкара фашист концлагерьлары тоткыннарын азат итү көне билгеләп үтелә. Бу дата БМО тарафыннан очраклы гына сайланмаган һәм расланмаган. Ул 1945 елның 11 апрелендә булган Бухенвальд концентрацион лагере тоткыннарының интернациональ күтәрелеше истәлегенә куелган.
Спас муниципаль районының авыллар арасындагы үзәк китапханәсендә "Хәтер набатом белән шакый" дигән китап күргәзмәсе шушы истәлекле датага багышланган.
Экспозициядә тәкъдим ителгән китаплар гетто һәм концлагерьларның килеп чыгышы, тәмуг шартларында тоткыннарның куркыныч көндәлек тормышы, аларның көрәше һәм каршылык күрсәтүе турында сөйли.
Тарихи дөреслекне саклау өчен аеруча кыйммәтне уз китаплары тудыра, аларда тоткыннарның үз истәлекләре тупланган − өлкәннәр һәм балалар, алар кешелексез шартларда исән кала алган.
Гитлер Германиясе оккупацияләнгән илләр территориясендә миллионнарча кеше үтерү урыннарына әверелгән Гигант концентрацион лагерьлар челтәре төзи. Концлагерьлар системасы фашизмны тар-мар итү белән бергә юкка чыгарыла һәм Нюрнбергтагы халыкара хәрби трибунал хөкемендә кешелеккә каршы җинаять буларак хөкем ителә.
Бу күптән булды бугай. Ләкин фашист төрмәләренең дәһшәтләре аша шәхсән үткән тоткыннар өчен түгел. Бу кешеләрнең биографияләре-үсеп килүче буын вәкилләре өчен чын батырлык дәресләре ул. Шул коточкыч вакыйгалар турында истәлекне саклап һәм һәлак булган һәм исән калган кешеләргә хөрмәт күрсәтеп кенә, мондый хәлләр кешелек тарихында беркайчан да кабатланмаячагына өметләнергә мөмкин.