Рәсми булмаган мәшгульлек: эш бирүче һәм хезмәткәр өчен хезмәт шартнамәсе төзелмәүнең нәтиҗәләре
Хәзерге вакытта рәсми булмаган мәшгульлекне легальләштерү һәм хезмәткә түләүнең яшерен формалары белән бәйле проблемалар, шулай ук хезмәт хакы дәрәҗәсен күтәрү һәм вакытында түләүләрне тәэмин итү мәсьәләләре социаль-хезмәт мөнәсәбәтләре өлкәсендә актуаль булып кала.
Кайбер эш бирүчеләр, экономияләргә һәм салымнар һәм башка мәҗбүри түләүләрне түләмәскә тырышып, хезмәткәрләргә рәсми булмаган эшкә урнашу тәкъдим итә. Моннан тыш, күп кенә хезмәткәрләр эш бирүче белән бернинди хезмәт яки гражданлык-хокукый мөнәсәбәтләре булмаган килеш рәсмиләштермичә эшләүне өстен күрә.
Хезмәткәр белән хезмәт мөнәсәбәтләрен язмача рәсмиләштермәү; «соры» схемалардан һәм хезмәт өчен акчалата түләүдән файдалану; иминият кертемнәрен түләүдән читләшү; хезмәт мөнәсәбәтләрен граждан-хокукый характердагы шартнамәләр белән алмаштыру рәсми булмаган мәшгульлек күренешләре булып тора.
Беренче карашка, формаль булмаган сектор хезмәткәрләре түләнмәгән салымнар рәвешендә финанс файда ала, әмма шул ук вакытта үзләренең социаль һәм хезмәт хокукларын бозу белән очраша.
Формаль булмаган эшкә урнашуга риза булган хезмәткәрләр түбәнрәк хезмәт хакы алу куркынычы яный; эш бирүче белән конфликт очрагында хезмәт хакы алмау; отпуск акчасы алмау яки ялга китмәү; хастаханә кәгазе өчен түләү алмау; эшсезлек буенча пособие тулы күләмдә алмау; хезмәт шартнамәсендә каралган социаль гарантияләрдән (бала карау буенча пособие, штатны кыскарту буенча эштән киткәндә эштән китү пособиесе һ. б.); производствода бәхетсезлек очрагы очрагында компенсация алмаска; эштән киткәндә исәп-хисапны алмаска; банкта кредит бирүдән баш тарту; виза бирүдән баш тарту.
Моннан тыш, аларның хезмәт хакыннан пенсия түләүләре башкарылмаячак, бу пенсиягә чыкканда аеруча сизелерлек булачак.
Эш бирүчеләр өчен «соры» хезмәт хакы түләү һәм хезмәткәрләр белән хезмәт мөнәсәбәтләрен рәсмиләштермәү «янга калдырылган» акчалар һәм шактый зур штрафлар рәвешендә административ җаваплылыкка китерә.
Легаль булмаган мәшгульлекне куллану практикасы ил икътисадына гына түгел, эш бирүчеләрнең үзләренә дә тискәре йогынты ясый, бизнеста конкуренция принципларын бозып һәм намуслы эш бирүчеләрне азрак отышлы финанс-икътисадый хәлгә куя.
Рәсми булмаган мәшгульлек күренешләрен бу эшнең нәтиҗәлелеге бәйле булган хезмәткәрләр һәм эш бирүчеләрнең уртак тырышлыгы белән генә бетерергә мөмкин.
Әгәр сезнең оешма җитәкчелеге Сезнең белән хезмәт мөнәсәбәтләрен язма рәвештә рәсмиләштермәсә (Сезнең белән хезмәт килешүе төземәсә) яки сезгә хезмәт хакын "конвертта" түләсә (Сезнең белән төзелгән хезмәт килешүендә хезмәт хакы эш бирүче түләгәннән азрак күләмдә күрсәтелгән), сез «Кайнар линия» телефоннары буенча мөрәҗәгать итә аласыз:
8(84347) 3-05-69 яисә 8 (84347) 3-00-64
Дүшәмбе-җомга 8.00-17.00 сәгатьләрдә
Төшке аш 12.00-13.00 сәгатьләрдә
Хөрмәтле эш бирүчеләр, сезне үз эшчәнлегегезне Россия Федерациясенең гамәлдәге законнары нигезендә башкарырга чакырабыз.